To ασφαλιστικό καθεστώς των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος και ο ΕΦΚΑ - Σε αντιδιαστολή με το ασφαλιστικό καθεστώς των επιστημόνων

Τις τελευταίες μέρες γίνεται μεγάλη συζήτηση για την εξαίρεση ή μη των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος από το Ν.4387/2016 και τον ΕΦΚΑ, καθώς επίσης αν εφαρμόζονται στους συνταξιούχους της ΤτΕ οι περικοπές των συντάξεων ή οι διατάξεις περί απασχόλησης των συνταξιούχων. Κάποιοι δικαιολογούν μάλιστα την εξαίρεση της ΤτΕ από το ενιαίο ασφαλιστικό σύστημα, λόγω δήθεν προτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και λόγω μη επιδότησης του Ταμείου αυτού από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Οι υποστηρικτές της λύσης αυτής θα πρέπει να συνυπολογίσουν πως και τα Ταμεία των Επιστημόνων (ΕΤΑΑ - ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, ΤΑΝ), όχι μόνον δεν είχαν επιδοτηθεί, αλλά το κράτος ουδέποτε μερίμνησε για την πληρωμή της προβλεπόμενης στο Ν.2084/1992 κρατικής επιχορήγησης (τριμερής χρηματοδότηση). Αντίθετα δια της κάκιστης διαχείρισης των αποθεματικών του ΕΤΑΑ (με τη συνδρομή της ΤτΕ-ίδατε διαχείριση κοινού κεφαλαίου μέσω της ΤτΕ) ιδίως μέσω PSI, επήλθε σημαντική μείωση αυτών (κατά 50% και πλέον).

Ενώ δηλαδή η Τράπεζα της Ελλάδος και η Πολιτεία φέρουν διαχρονικά ακέραιη την ευθύνη για την εξαΰλωση των αποθεματικών των Ταμείων των Επιστημόνων, υπήρξε τελικά κρατική επιλογή για ένταξη των επιστημόνων στον ΕΦΚΑ και στο ενιαίο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ενώ υπήρξε εξαίρεση των υπαλλήλων της ΤτΕ και μάλιστα με απόσχισή τους από το ΙΚΑ στο οποίο είχαν ενταχθεί, χωρίς να έχει γίνει γνωστή κάποια αναλογιστική μελέτη για τη βιωσιμότητα του εξαιρετικού αυτού καθεστώτος  ασφάλισης και αν στους πόρους αυτού συμμετείχαν οι φορολογούμενοι.

Ανατρέχοντας στις διατάξεις του Ν.4387/2016 δεν θα δούμε καμία αναφορά για την τύχη της ασφάλισης των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος. Είχε προηγηθεί φυσικά το άρθρο 64 του Ν.3863/2010, με το οποίο η κοινωνική ασφάλιση του προσωπικού της ΤτΕ είχε ανατεθεί στην ίδια μέσω του Συμβουλίου Ασφάλισης της ΤτΕ, σύμφωνα και με το άρθρο 37Α του Καταστατικού της, με απόσχιση της περιουσίας από το ΙΚΑ, στο οποίο είχε ενταχθεί   με το άρθρο 1 του Ν.3655/2008.  

Περαιτέρω από την ανάλυση της διάταξης του άρθρου 53 του Ν.4387/2016 σαφώς προκύπτει ότι μεταξύ των εντασσομένων στον ΕΦΚΑ Ταμείων, Τομέων και Κλάδων δεν είναι ο Κλάδος Ασφάλισης των Υπαλλήλων της ΤτΕ. Ως εκ τούτου είναι προφανές ότι οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι της ΤτΕ δεν εντάσσονται στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ (αντίστοιχα οι διατάξεις των άρθρων 74 και 75 του Ν.4387/2016).

Άραγε εκ του λόγου τούτου εξαιρούνται συνολικά της εφαρμογής του Ν.4387/2016 οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι της ΤτΕ;

Η απάντηση είναι  όχι, καθόσον σε όλο το Νόμο δεν υπάρχει διάταξη περί συνολικής εξαίρεσής τους. Κατά συνέπεια πρέπει να ανατρέξουμε σε κάθε διάταξη, ώστε εκ της ερμηνείας, να συναχθεί με βάση τους κανόνες της Νομικής Επιστήμης, η βούληση του Νομοθέτη.

1. Το ζήτημα της απασχόλησης των συνταξιούχων της ΤτΕ.

Περί αυτού προβλέπει το άρθρο 20 του Ν.4387/2016 το οποίο ορίζει κατά λέξη στην παρ.1: "1. Στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του Δημοσίου, καθώς και όλων των φορέων, ταμείων, κλάδων ή λογαριασμών που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 60% για όσο χρόνο απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή την δραστηριότητα. Για το διάστημα αυτό καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές για τον απασχολούμενο συνταξιούχο, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα στις οικείες διατάξεις του παρόντος νόμου.".

Ως εκ της σαφούς διατυπώσεως της διατάξεως αυτής, είναι προφανές ότι εξαιρούνται από την εφαρμογή της οι συνταξιούχοι της ΤτΕ, αφού ο κλάδος τους δεν εντάχθηκε στον ΕΦΚΑ κατά το άρθρο 53 του Ν.4387/2016. Κατά συνέπεια και όσα ορίζονται στην εγκύκλιο Φ.80000/οικ.12151/274/2018 του Υφυπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης, περί εξαίρεσης των συνταξιούχων της ΤτΕ είναι σύμφωνα με τους ορισμούς του Νόμου.

2. Το ζήτημα του επανυπολογισμού των συντάξεων των συνταξιούχων της ΤτΕ

Περί αυτού προβλέπει το άρθρο 33 του Ν.4387/2016 (ως ισχύει μετά το άρθρο 25 του Ν.4445/2016), το οποίο ορίζει κατά λέξη στην παρ.1: " 1. «Οι ήδη καταβαλλόμενες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, κύριες συντάξεις, πλην όσων χορηγούνται από τον ΟΓΑ, αναπροσαρμόζονται, σύμφωνα με την ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 14, σε συνδυασμό με τα άρθρα 7, 8, 27, 28, 30 και 12, βάσει των ειδικότερων ρυθμίσεων της επόμενης παραγράφου.».

Από τη διάταξη αυτή δεν προκύπτει εξαίρεση των συντάξεων που χορηγεί η ΤτΕ, καθόσον μοναδική προβλεπόμενη στη διάταξη εξαίρεση αποτελούν οι χορηγούμενες από τον ΟΓΑ συντάξεις.

Προς τούτο και ορθώς εξεδόθη η η Αριθ. οικ. 26083/887/2016 Απόφαση του ιδίου ως άνω Υφυπουργού (ΦΕΚ Β 1605/7.6.2016) στην οποία ρητώς περιλαμβάνονται και άρα αναπροσαμόζονται (άρθρο 1) και οι χορηγούμενες από την Τράπεζα της Ελλάδος συντάξεις.

Εκεί όμως που υφίσταται σοβαρό νομικό ατόπημα είναι η τροποποίηση της ορθής και νόμιμης αυτής ρύθμισης, όχι με νεότερη διάταξη, αλλά με τη μέθοδο της διόρθωσης σφαλμάτων στο ΦΕΚ. Πράγματι στο ΦΕΚ Β 1988/1.7.16 με τίτλο διορθώσεις σφαλμάτων, υπάρχει η ακόλουθη διατύπωση:

"Στην αριθ. οικ. 26083/887/7-6-2016 απόφαση του Ανα-πληρωτή Υπουργού Οικονομικών και του ΥφυπουργούΕργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλλη-λεγγύης «Αναπροσαρμογή κύριων συντάξεων-Προστα-σία καταβαλλόμενων συντάξεων» που δημοσιεύθηκεστο αριθ. 1605/7-6-2016 Φύλλο της Εφημερίδας τηςΚυβερνήσεως τ. Β΄ επιφέρονται οι ακόλουθες διορθώσεις:α. Στη σελίδα 18661, στη δεξιά στήλη στην παράγραφο1 του άρθρου 1 στο δεύτερο στίχο από το τέλος απαλεί-φονται οι λέξεις «και την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ)».β. Στη σελίδα 18662 στην αριστερή στήλη, στην πα-ράγραφο 3 του άρθρου 1 πέμπτος στίχος απαλείφονταιοι λέξεις «και την Τράπεζα της Ελλάδος», και στην παρά-γραφο 2 του άρθρου 2 τελευταίος στίχος από το τέλοςαπαλείφονται οι λέξεις «ή η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).γ. Στη σελίδα 18662 δεξιά στήλη στην παράγραφο 5του άρθρου 2, στίχοι έκτος και έβδομος απαλείφονται οιλέξεις «και της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ)».(Από το Υπουργείο Εργασίας, ΚοινωνικήςΑσφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης)" 

".....Απαλείφονται λοιπόν οι λέξεις της Τράπεζας της Ελλάδος..." Με μια διόρθωση σφαλμάτων παραβιάζονται οι ορισμοί του Νόμου!

Είναι προφανές ότι η (μοναδική?) εξαίρεση των υπαλλήλων της ΤτΕ από το μεγαλύτερο μέρος των διατάξεων του νέου ασφαλιστικού συστήματος της Χώρας δεν ευρίσκει κανένα ηθικό έρεισμα, ούτε επιβάλλεται από διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος. Το να συμβαίνουν όμως τέτοια σοβαρά νομικά ατοπήματα και να εξαιρούνται κατηγορίες συνταξιούχων από τον επανυπολογισμό των συντάξεων, ενώ ο Νόμος ορίζει άλλως, εκεί τότε υπάρχει σοβαρό ζήτημα νομικής και ηθικής τάξεως.

Τα περί απαιτήσεως της ΕΚΤ για την εξαίρεση των υπαλλήλων της ΤτΕ από το ενιαίο σύστημα έχουμε την άποψη πως δεν ευσταθούν, καθόσον με την CON/2008/13 η ΕΚΤ εκφέροντας γνώμη για την ένταξη του ΤΣΠ ΕΤΕ στο ΙΚΑ δεν απαίτησε, αλλά εξέφρασε γνώμη, που δεν εισακούστηκε και έτσι θεσπίστηκε ο Ν.3655/2008. Επίσης με την CON/2011/36 η ΕΚΤ εξέφρασε επιφυλάξεις σε σχέση με τη σύνθεση του Συμβουλίου Ασφάλισης της ΤτΕ.

Την ίδια ώρα οι αυτοαπασχολούμενοι Επιστήμονες σύρονται σε ένα ενιαίο σύστημα με υπέρογκες εισφορές και χαμηλές συντάξεις, ενώ το Ταμείο τους διέθετε περιουσία και βιωσιμότητα. Τούτο κυρίως λόγω του υψηλού δείκτη ασφαλισμένων/συνταξιούχων και των μικρών ποσοστών προώρων συνταξιοδοτήσεων!