O Νέος Ασφαλιστικός Νόμος (4387/2016) με απλά λόγια

Ο Νέος Ασφαλιστικός Νόμος (4387/2016) με απλά λόγια.

Στο ΦΕΚ 85 της 12.5.2016 δημοσιεύτηκε μετά από πολλές περιπέτειες και αντιδράσεις ο Ν.4387/2016 με τίτλο “Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης – Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού -συνταξιοδοτικού συστήματος ...”.

Επ'αυτού η πρώτη μας προσέγγιση, η οποία δεν έχει το χαρακτήρα της επιστημονικής ανάλυσης, αλλά μιας πρώτης εντελώς υποκειμενικής ματιάς, με το μάτι του δικηγόρου που θα κληθεί από τους πρώτους να δουλέψει και να προσφέρει την εμπειρία του κατά την εφαρμογή του. Αυτονόητο είναι πως αποτελεί και σημείο έναρξης διαλόγου, μεταξύ συναδέλφων νομικών, ώστε να διευκρινιστούν όλα τα ζητήματα. Ως εκ τούτου, οι παρατηρήσεις, διορθώσεις και απόψεις των συναδέλφων είναι το ζητούμενο.

Σημειώνεται πως κατά την τελευταία απόφαση της Ολομέλειας των Δικ.Συλλόγων οι έμμισθοι δικηγόροι των ασφαλιστικών ταμείων απέχουμε από κάθε ενέργεια σε σχέση με την εφαρμογή των εν λόγω Νόμου (σύνταξη γνωμοδοτήσεων, αιτιολογικών εκθέσεων, σχεδίων διοικητικών πράξεων κλπ.).

Ως πρώτη παρατήρηση είναι οι σοβαρές επιφυλάξεις περί αντισυνταγματικότητας του Νόμου από την Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου και την Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής. Φυσικό είναι ότι το σύνολο σχεδόν των ρυθμίσεων θα υποστεί τον ακυρωτικό έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας, λογικά με την έκδοση των σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων, που θα είναι δεκάδες.

Μέχρι τέλους 2016 (άρθρο 100) πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ένταξης όλων των Ταμείων σε ένα Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ένα κολοσσιαίο έργο, που, λαμβανομένων υπόψη των κακών συνθηκών λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, φοβάμαι ότι θα απαιτήσει πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Σε κάθε περίπτωση η όλη διαδικασία θα διαρκέσει για τα επόμενα χρόνια και ελπίζω αυτό να μην έχει συνέπειες στους ήδη ταλαιπωρημένους ασφαλισμένους, που δεν απολαμβάνουν και την καλύτερη ποιότητα εξυπηρέτησης, από ένα σύστημα που διακρίνεται για την γραφειοκρατία του και την όχι φιλική αντιμετώπιση του πολίτη.

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΝΟΜΟΥ:

Στο πρώτο κεφάλαιο καθιερώνονται οι θεμελιώδεις αρχές του Συστήματος και συνιστάται το Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας (Ε.ΣΥ.Κ.Α.) ως συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας.

Πλέον για όλους τους ασφαλισμένους η Κύρια Σύνταξη είναι άθροισμα της δύο τμημάτων: της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7 και της ανταποδοτικής σύνταξης των άρθρων 8 και 28 του Νόμου. Η πρόβλεψη αυτή είχε καθιερωθεί με το Ν.3863/2010 με έναρξη εφαρμογής από 1.1.2015 (πράγμα που ποτέ δεν έγινε). Ως θετική χαρακτηρίζεται η πρόβλεψη της εθνικής σύνταξης για όλους τους ασφαλισμένους, χωρίς τις εξαιρέσεις του Ν.3863/2010, μεταξύ των οποίων ήταν και οι ασφαλισμένοι του ΕΤΑΑ (δικηγόροι, μηχανικοί, υγειονομικοί κλπ.).

Στο Β Κεφάλαιο προβλέπεται η ένταξη των δημοσίων υπαλλήλων στο Ενιαίο Σύστημα και στον ΕΦΚΑ. Για πρώτη φορά στην ιστορία της κοινωνικής ασφάλισης οι δημόσιοι υπάλληλοι, λειτουργοί και στρατιωτικοί, εντάσσονται σε ενιαίο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης με τους λοιπούς μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους του ιδιωτικού τομέα. Θα υπάρξει πλέον (από 1.1.2017) διαφοροποίηση στις καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές της ανωτέρω κατηγορίας ασφαλισμένων, που θα έχει φυσικά επίδραση και στις καταβαλλόμενες αποδοχές τους.

1 . Η Εθνική Σύνταξη (άρθρο 7)

Προβλέπεται η χορήγηση Εθνικής Σύνταξης 384 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης με μείωση 2% για κάθε έτος που υπολείπεται και μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης. Δηλαδή στα 15 έτη ασφάλισης υπάρχει μείωση 10% και έτσι η εθνική σύνταξη ανέρχεται σε ποσόν 346 ευρώ. Μείωση επέρχεται και στις περιπτώσεις λήψης μειωμένης σύνταξης (1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση ορίου ηλικίας.) κατά τα πρότυπα των ισχυόντων στο ΙΚΑ.

Υπερβολικές κρίνονται οι μειώσεις της εθνικής σύνταξης για τους συνταξιούχους λόγω ανικανότητας με ποσοστό αναπηρίας κάτω του 80% (50% για ποσοστά αναπηρίας από 50% έως 66,99% και 75% από 67% έως 79,99%).

2. Η Ανταποδοτική σύνταξη (άρθρα 8 και 28)

Προβλέπεται η χορήγηση ανταποδοτικής σύνταξης με βάση τις συντάξιμες αποδοχές (καθ'όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου), το χρόνο ασφάλισης και τα ποσοστά αναπλήρωσης της παρ.4 του άρθρου 8 που ξεκινούν από 0,77% για 15 έτη και φτάνουν σε 2% για 39 και άνω έτη ασφάλισης. Για τους αυτοαπασχολούμενους ως συντάξιμες αποδοχές θεωρείται το εισόδημα το οποίο υπόκειται σε εισφορές από 1.1.2017, ενώ για το προηγούμενο χρονικό διάστημα “...νοείται το ποσό που θα αποτελούσε το ασφαλιστέο μηνιαίο εισόδημα αν εκλαμβανόταν ως μηνιαία εισφορά το ποσό που πράγματι καταβλήθηκε για κάθε μήνα ασφάλισης, συνυπολογιζομένων, με αναγωγή κατά κεφαλήν, τυχόν υφισταμένων κατά το διάστημα αυτό κοινωνικών πόρων υπέρ των αντίστοιχων ταμείων. Στο ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς που πράγματι καταβλήθηκε για κάθε ασφαλισμένο συνυπολογίζεται, όπου υπήρχε, και η ασφαλιστική εισφορά που έχει καταβληθεί από τον εργοδότη...” Με απλά λόγια θα γίνεται αναγωγή της καταβληθείσας ετήσιας εισφοράς σε μηνιαία βάση δηλαδή αναγωγή σε συντάξιμο μισθό και σ'αυτήν θα προστίθενται: α) ποσόν που αντιστοιχεί ανά ασφαλισμένο από κοινωνικούς πόρους και β) ό,τι κατέβαλε ο εργοδότης για τους εμμίσθους.

Τέλος προβλέπεται μεταβατική περίοδος ώστε από το 2017 θα συνυπολογίζονται οι συντάξιμες αποδοχές από το 2002 και εντεύθεν, με αύξηση ενός έτους για τα επόμενα έτη.

Καθίσταται κατανοητό ότι ο τρόπος αυτός είναι και πολύπλοκος και ουδείς μπορεί να γνωρίζει σε ποιο ύψος θα υπολογιστούν οι συντάξεις των δικηγόρων με το νέο καθεστώς. Είναι πιθανόν ότι ειδικά για το ΕΤΑΑ που εισέπραττε διαχρονικά κοινωνικούς πόρους (πόροι από συμβόλαια, εταιρείες, ένσημα, ιατρόσημα, οικοδομικές άδειες κλπ.) να υπάρξει μια διόρθωση επί τα βελτίω των περιοριζομένων με το νέο σύστημα συντάξεων.

3. Σύνταξη λόγω θανάτου (Άρθρο 12)

Με τη διάταξη αυτή επέρχονται αλλαγές επί τα χείρω στις συντάξεις λόγω θανάτου. Χορηγείται σύνταξη στον επιζώντα σύζυγο εφόσον έχει συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του κατά το χρόνο θανάτου του συνταξιούχου ή ασφαλισμένου. Σε περίπτωση που ο θάνατος έχει συμβεί προτού συμπληρωθεί το 55ο έτος ηλικίας του επιζώντος συζύγου τότε καταβάλλεται σε αυτόν σύνταξη για διάρκεια τριών (3) ετών. Εάν ο δικαιούχος συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας του κατά τη διάρκεια λήψης της σύνταξης, η καταβολή της διακόπτεται με τη συμπλήρωση της τριετίας και άρχεται εκ νέου με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του.

Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι εφόσον ο επιζών σύζυγος είναι κάτω από 52 ετών θα πάρει τη σύνταξη για τρία χρόνια, χωρίς δικαίωμα επαναχορηγήσεως μετά τα 67. Εξαιρείται η περίπτωση που ο επιζών σύζυγος είναι ανάπηρος ή έχει τέκνο ανάπηρο.

Τη σύνταξη δικαιούνται και τα ανήλικα τέκνα του θανόντος και μέχρι την ενηλικίωση ή τη συμπλήρωση του 24ου έτους εφόσον σπουδάζουν. Σε περίπτωση ύπαρξης αναπηρίας η σύνταξη συνεχίζει να καταβάλλεται και μετά την ενηλικίωση.

Επαναλαμβάνεται η καθιερωθείσα με το Ν.3863/2010 προϋπόθεση της τέλεσης του γάμου τουλάχιστον προ πενταετίας.

Υπό προϋποθέσεις δικαιούται συντάξεως και ο διαζευγμένος σύζυγος.

Η σύνταξη επιμερίζεται στους δικαιούχους (50% στον επιζώντα σύζυγο και 25% σε κάθε τέκνο) με πολλές ειδικότερες διακρίσεις.

Η σύνταξη θανάτου (σύμφωνα με τα ήδη ισχύοντα από του Ν.2676/99) καταβάλλεται ολόκληρη για μια τριετία στον επιζώντα σύζυγο και μετά την πάροδο τριετίας μειώνεται στο 50% αν ο επιζών σύζυγος εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη.

4. Ανώτατο όριο καταβολής σύνταξης (Άρθρο 13)

Καθιερώνεται ανώτατο όριο 2000 ευρώ ατομικής σύνταξης και 3.000 ευρώ αθροίσματος συντάξεων (μέχρι 31.12.2018). Ενώ από 1.1.2019 γίνεται επανυπολογισμός των συντάξεων.

5. Αναπροσαρμογή συντάξεων (Άρθρο 14)

Με τη διάταξη αυτή επανυπολογίζονται όλες οι καταβαλλόμενες συντάξεις μέχρι την ισχύ του Νόμου. Οι συντάξεις παραμένουν αμετάβλητες μέχρι 31.12.2018 και από 1.1.2019 αν υπάρχει διαφορά προς τα πάνω, διατηρείται ως προσωπική διαφορά, που αποστερεί κάθε τυχόν αύξηση συντάξεων που θα χορηγηθεί στις συντάξεις, μέχρι την κάλυψη της διαφοράς αυτής. Η διάταξη αυτή δημιουργεί ανασφάλεια για το μέλλον των ήδη καταβαλλομένων συντάξεων.

6. Παράλληλη ασφάλιση (Άρθρα 17 και 36)

Με τη διάταξη αυτή γίνεται μια προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος της πολλαπλής και παράλληλης ασφάλισης. Ως βασική φιλοσοφία χρησιμοποιείται η αρχή ότι για κάθε πολλαπλή απασχόληση καταβάλλονται ξεχωριστά εισφορές με βάση το εισόδημα. Π.Χ. Μηχανικός μισθωτός που παράλληλα έχει εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα και κέρδη από συμμετοχή σε εταιρεία θα καταβάλλει εισφορές και για τις τρεις δραστηριότητες, ενώ μέχρι σήμερα κατέβαλε μόνο εισφορές με βάση την ιδιότητα του Μηχανικού.

H διάταξη που ισχύει από 1.1.2017 υπέστη κάποιες αλλαγές σε σχέση με το κατατεθέν νομοσχέδιο, δεν παύει όμως να είναι άδικη ναι να αποστερεί ουσιαστικά ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα ασφαλισμένων που κατέβαλαν εισφορές σε δύο Ταμεία, αφού πλέον καλούνται να καταβάλουν εξ ιδίων εισφορά εργοδότη και ασφαλισμένου για τη δεύτερη ασφάλιση, με ασάφεια ως προς το ύψος της δεύτερης σύνταξης. Επίσης μολονότι καθιστά προαιρετική τη διπλή καταβολή εισφορών, δεν παρέχει δικαίωμα επιστροφής εισφορών στους μη επιθυμούντες να συνεχίσουν. Επιφυλασσόμαστε να δούμε τις αναλυτικές εγκυκλίους, ώστε να εκφράσουμε συνολική άποψη.

7. Διαδοχική ασφάλιση (Άρθρο 19)

Όπως είχαμε επισημάνει το σύστημα της διαδοχικής ασφάλισης είχε νόημα προκειμένου τα περισσότερα Ταμεία στα οποία είχε υπαχθεί ο ασφαλισμένος να συμμετέχουν στο ποσόν της σύνταξης. Ο θεσμός αυτός κυρίως ταλαιπωρία των ασφαλισμένων και τεράστια γραφειοκρατία είχε συνεισφέρει στο Ασφαλιστικό Σύστημα. Αναμονή πολλών ετών προκειμένου να υπολογιστεί η σύνταξη περίμενε τους ασφαλισμένους.

Δεν γίνεται κατανοητός ο λόγος διατηρήσεως του θεσμού αυτού ακόμη και για τις εκκρεμείς περιπτώσεις, αφού πλέον η σύνταξη θα χορηγείται από τον Ενιαίο Φορέα.

8. Εφάπαξ παροχή (Άρθρο 35)

Με το άρθρο 35 επέρχονται αλλαγές στο ζήτημα της ασφάλισης πρόνοιας και της χορήγησης εφάπαξ βοηθημάτων. Πλέον οι Κλάδοι Πρόνοιας εντάσσονται στο ΕΤΕΑΕΠ, το οποίο συνεχίζει τη χορήγηση εφάπαξ βοηθημάτων στους ασφαλισμένους. Για το ΕΤΑΑ αφορά κυρίως τους δικηγόρους Αθηνών, τους συμβολαιογράφους, τους δικαστικούς επιμελητές και τους εργολήπτες δημοσίων έργων. Κατά τη δική μας ερμηνεία (παρ2β΄άρθρου 35) οι μεν παλαιοί ασφαλισμένοι (προ της 31.12.1992) καταβάλουν ό,τι κατέβαλαν με τις καταστατικές διατάξεις, οι δε νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1.1.1993) ποσοστό 4% επί των αποδοχών τους ή του φορολογητέου εισοδήματος. Ως προς το ύψος και τη διαδικασία υπολογισμού του ποσού εφάπαξ βοηθήματος προβλέπεται ένα πολύπλοκο σύστημα, στο οποίο περιλαμβάνεται μαθηματικός τύπος, που στην ουσία είναι επανάληψη της ισχύουσας Υπουργικής Απόφασης, για την οποία υπάρχει αδυναμία ερμηνείας και εφαρμογής στους Τομείς Προνοίας, με αποτέλεσμα χιλιάδες ασφαλισμένοι από το Σεπτέμβριο του 2013 να μην μπορούν να εισπράξουν το εφάπαξ βοήθημα που δικαιούνται. Πολύ φοβάμαι ότι η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί επί μακρόν. Λόγω της πολυπλοκότητας της διάταξης και των ατελειών που υπάρχουν θα αναμένουμε τις τελικές εγκυκλίους για να εκφράσουμε αναλυτική άποψη. Σημειώνεται ότι ειδικά για τους ασφαλισμένους σε τομείς προνοίας (στρατιωτικών κλπ.) προβλέπεται ευνοϊκή μεταχείριση, ώστε να μπορέσουν να χορηγηθούν τα εφάπαξ με τις παλαιές καταστατικές διατάξεις εκκρεμείς αιτήσεις μέχρι 31.12.2014.

Μια σημείωση: Το να επιβάλλεται μια εισφορά 4% επί των εισοδημάτων για μια παροχή η οποία εξ υπαιτιότητας της Πολιτείας έχει διακοπεί προ τριετίας, θεωρείται τουλάχιστον άδικη ενέργεια. Όφειλε η Πολιτεία να επιλύσει πρώτα το πρόβλημα και μετά να παράσχει τη δυνατότητα στους Επιστημονικούς Φορείς να αναλάβουν τη Διοίκηση των Τομέων Εφάπαξ ως ΝΠΙΔ κατά τα πρότυπα των Ταμείων Αλληλοβοηθείας των Δικηγόρων Πειραιά και Θεσσαλονίκης.

9. Εισφορές Μισθωτών και Εργοδοτών (Άρθρο 38)

Με το άρθρο 38 επιβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές 20% επί των αποδοχών των μισθωτών και των εξομοιούμενων με αυτούς (πχ.έμμισθοι δικηγόροι), που κατανέμονται σε 6,67% στον μισθωτό και 13,33% στον εργοδότη. Σε περίπτωση που ο έμμισθος ασφαλισμένος έχει και εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα καταβάλλει και γι'αυτό εισφορά, χωρίς να ισχύει γι'αυτό η ελάχιστη εισφορά του άρθρου 39 παρ.3. Ειδικά για τους εμμίσθους δικηγόρους καταργείται από 1.1.2017 το προηγούμενο καθεστώς (εισφορά ελευθέρου επαγγελματία που κατανεμόταν κατά τα 2/3 στον εργοδότη και 1/3 στον έμμισθο). Προβλέπεται επίσης μεταβατική τριετία για την αναπροσαρμογή τυχόν χαμηλότερων ή υψηλότερων εισφορών. Όπως έχουμε ήδη και με αναλυτικά παραδείγματα επισημάνει ειδικά για τους εμμίσθους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ και ιδίως τους εμμίσθους δικηγόρους η διάταξη είναι καταστροφική, αφού διαφοροποιεί σημαντικά το ισχύον σύστημα, με αποτέλεσμα μείωση του μισθού κατά ποσόν περίπου 250-300 ευρώ σε μικτό μισθό περίπου 2.000 ευρώ.

10. Εισφορές αυτοαπασχολουμένων και ελευθέρων επαγγελματιών (άρθρο 39).

Από 1.1.2017 προβλέπεται εισφορά για την κύρια σύνταξη ποσοστού 20% υπολογιζόμενη επί του φορολογητέου εισοδήματος του προηγουμένου έτους. Καταργείται η μειωμένη κατά το 1/2 επί μία πενταετία ασφαλιστική εισφορά των νεοεισερχομένων στην ασφάλιση και προβλέπονται μειωμένα ποσοστά 14% για τα 2 πρώτα έτη και 17% για τα επόμενα 3 έτη, πλην όμως η έκπτωση αυτή αποτελεί ασφαλιστική οφειλή την οποία ο ασφαλισμένος θα καταβάλει στο μέλλον. Στην παράγραφο 3 προβλέπεται ελάχιστη και ανώτατη εισφορά. Θεωρούνται μισθωτοί ως προς τις εισφορές ασφαλισμένοι που παρέχουν υπηρεσίες και εκδίδουν τιμολόγια σε μέχρι δύο εργοδότες.

Από 1.7.2016 καταργούνται οι εισφορές με ένσημα των Δικηγόρων, Συμβολαιογράφων και Δικαστικών Επιμελητών. Επίσης καταργούνται οι εισφορές (πάγιες και αναλογικές) επί των δικαιωμάτων των Συμβολαιογράφων από συμβόλαια και πράξεις. Ειδικώς τα ποσοστά υπέρ ΤΑΣ επί των Τραπεζικών Συμβολαίων προσαυξάνουν το ποσοστό του Συμ/κου Συλλόγου, προς κοινή διανομή.

Προβλέπεται εισφορά υπέρ ΕΦΚΑ 20% επί των προεισπράξεων των δικηγόρων η οποία αφαιρείται από την συνολική ετήσια εισφορά. Ειδικά για τους εμμίσθους δικηγόρους το ποσοστό αυτό αφαιρείται από την εισφορά ασφαλισμένου.

Επίσης προβλέπεται δυνατότητα καταβολής μειωμένων κατά το 1/2 εισφορών για όσους συμπληρώνουν τα 40 έτη ασφάλισης, εφόσον επιλέξουν να μην λάβουν προσαύξηση στη σύνταξη για τα επόμενα έτη.

Μέχρι 31.12.2016 οι εισφορές εισπράττονται με το παλαιό καθεστώς και από τους υπάρχοντες εντασσομένους στον ΕΦΚΑ Φορείς.

Τέλος σημαντική μεταβατική ρύθμιση με εκπτώσεις προβλέπονται στο άρθρο 98 ειδικά για τους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ για μία τετραετία (2017-2020) σύμφωνα με το συνημμένο πίνακα.

Αναμένεται η έκδοση Υπουργικής Απόφασης που θα εξειδικεύει τα ζητήματα, καθόσον προκύπτουν πολλά τεχνικά και νομικά θέματα που πρέπει να επιλυθούν.

Μια επισήμανση: Είναι προφανές ότι η ως άνω ρύθμιση ειδικά για τους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ, που κατέβαλαν μέχρι σήμερα μια συγκεκριμένη εισφορά για την αυτή απασχόληση (ασφάλιση κυρίως ιδιότητας) και ελάμβαναν μία ίδια σύνταξη, θεωρείται επί τα χείρω αλλαγή και μάλιστα με ασφαλιστική εισφορά εν είδει φορολογίας. Πολύ δε περισσότερο όταν δεν καθίσταται δυνατόν για τους παλαιούς ασφαλισμένους, λόγω αδυναμίας του συστήματος, να συνυπολογιστεί στην ανταποδοτική σύνταξη το σύνολο και το πλήθος των, επιπλέον της ετήσιας, καταβληθεισών εισφορών, όπως τα γραμμάτια προείσπραξης, τα ένσημα, οι αναλογικές εισφορές των Συμβολαιογράφων, επιβαρύνσεις οι οποίες, εν όψει ασκήσεως ασφαλιστέας δραστηριότητας, αύξαναν το ασφαλιστικό κεφάλαιο των εντασσομένων στον ΕΦΚΑ Ταμείων.

11. Εισφορές Υγειονομικής Περίθαλψης (Άρθρο 41)

Από 1.1.2017 η εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης για τους μισθωτούς και τους εξομοιούμενους με αυτούς ανέρχεται σε 7,10% (2,55% έμμισθος - 4,55% εργοδότης) με κατανομή ποσοστών για παροχές εις είδος και εις χρήμα.

Από 1.1.2017 η εισφορά των αυτοαπασχολουμένων ανέρχεται σε ποσοστό 6,95% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος, όπως ορίστηκε στο άρθρο 39.

Προβλέπεται και εδώ κατώτατη ετήσια εισφορά κατά τα πρότυπα του άρθρου 39, όπως επίσης και σταδιακή αναπροσαρμογή μικρότερων ή μεγαλυτέρων εισφορών σε βάθος τριετίας (μέχρι το 2020).

Μια επισήμανση: Με δεδομένο ότι οι ασφαλισμένοι που με την αυτή ιδιότητα (πχ έμμισθοι ασφαλισμένοι του ΕΤΑΑ που ασκούν και ελευθέριο επάγγελμα) καταβάλλουν διπλή εισφορά υγειονομικής περίθαλψης, για να λάβουν μια και μοναδική παροχή θα έπρεπε να παρασχεθεί το δικαίωμα επιλογής καταβολής εισφοράς υγειονομικής μόνο μία φορά (πχ. επί του μισθού).

12. Εισφορές επικουρικής ασφάλισης (Άρθρο 97)

Προβλέπεται από 1.6.2016 και μέχρι τις 31.5.2019 εισφορά για όλους τους μισθωτούς 7% που κατανέμεται ισομερώς (3,5%) σε μισθωτό και εργοδότη. Από 1.6.2019 μέχρι 31.5.2022 το ποσοστό μειώνεται σε 3,25% για μισθωτό και εργοδότη. Μετά το πέρας της εξαετίας το ποσοστό επανέρχεται στο ύψος που ίσχυε κατά τις 31.12.2015. Η διάταξη αυτή έρχεται σε σύγκρουση με τη γενική διάταξη κατά την οποία οι ασφαλισμένοι του ΕΤΑΑ καταβάλουν μέχρι 31.12.2016 τις εισφορές με βάση τις καταστατικές διατάξεις.

13. Προθεσμία καταβολής εισφορών (Άρθρο 43)

Οι ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένων ΕΤΑΑ καταβάλλονται για το έτος 2016 με την ισχύουσα διαδικασία και προθεσμία.

Από 1.1.2017 οι εισφορές των προερχομένων από ΕΤΑΑ κατά τακτά χρονικά διαστήματα που ορίζονται με Υπουργική Απόφαση σε εναρμόνιση με την καταβολή των φόρων.

Αντίστοιχη είναι η διάταξη του άρθρου 45 περί δημιουργίας κοινού μητρώου εισφορών και φόρου εισοδήματος.

Οι διατάξεις αυτές ισχυροποιούν την άποψη περί εισφορών εν είδει φορολογίας.

14.Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (Άρθρα 51 και επ.).

Με τις διατάξεις των άρθρων 51 και επόμενα συνιστάται Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, στον οποίο εντάσσονται όλοι οι ΦΚΑ. Η οργανωτική διάρθρωση του ΕΦΚΑ και η λειτουργία του χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, καθόσον, κατά την άποψή μας, έτσι όπως διαμορφώνονται οι υπηρεσίες δεν διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία του Οργανισμού, αφού δεν δίδεται βάση στην απλοποίηση των διαδικασιών, στην πάταξη της γραφειοκρατίας και στην δημιουργία φιλικού προς τους ασφαλισμένους περιβάλλοντος υπηρεσιών. Φρονούμε ότι τα χρονικά διαστήματα ενοποίησης είναι ασφυκτικά και οι υπάρχουσες Υπηρεσίες δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν. Τέλος δεν διασφαλίζονται τα υπηρεσιακά δικαιώματα, η μονιμότητα, οι αποδοχές και οι θέσεις του προσωπικού στο Νέο Φορέα, ενώ το σύστημα επιλογής προϊσταμένων δεν εξασφαλίζει την υπεροχή των αρίστων δι'αξιολογήσεως των τυπικών και ουσιαστικών τους προσόντων.

Η διάρθρωση των Υπηρεσιών είναι ελλιπής και εσφαλμένη από επιστημονικής απόψεως, ενώ ακόμη και η ιεραρχική απαρίθμησή τους στο Νόμο επιδεικνύουν συγκέντρωση εξουσίας σε Τμήματα περί τον Διοικητή, με τοποθέτηση σε δεύτερη μοίρα των γενικών διευθύνσεων. Προβλέπονται Γενικές Διευθύνσεις (Σχεδιασμού και Εξυπηρέτησης πολιτών) χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο, ενώ ενοποιούνται δύο κατ'εξοχήν απαραίτητες Γενικές Διευθύνσεις με διαφορετικό και κρίσιμο αντικείμενο (Οικονομικών και Διοικητικής Μέριμνας). Επιπλέον υπάρχουν αρκετές οργανικές μονάδες χωρίς καμία περιγραφή αρμοδιοτήτων και άλλες με ενδελεχή περιγραφή, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ερωτηματικά ως προς την εφαρμογή του Νόμου. Θα πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να θεσμοθετηθεί ο Οργανισμός του ΕΦΚΑ, ώστε να αντιμετωπιστούν και να λυθούν τα ανωτέρω προβλήματα.

Αξιοσημείωτη ρύθμιση είναι η κατάργηση των Διοικουσών Επιτροπών του ΕΤΑΑ και η αντικατάστασή τους με Συμβουλευτικές Επιτροπές προς τη Διοίκηση του ΕΦΚΑ. Μέχρι τη σύσταση των Συμ.Επιτροπών οι Διοικούσες παραμένουν έχοντας μόνο την αρμοδιότητα εκδίκασης των ενστάσεων.

Επίσης δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι στο ΔΣ του ΕΦΚΑ θα μετέχει έστω και ένας εκπρόσωπος των Επιστημονικών Φορέων, αφού οι εκπρόσωποι των ασφαλισμένων είναι δύο προερχόμενοι από τις συμβουλευτικές επιτροπές του άρθρου 58 οι οποίες είναι οκτώ (8).

Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις οι εντασσόμενοι φορείς παραμένουν σε λειτουργία και ασκούν κανονικά τις αρμοδιότητές τους μέχρι τέλος 2016 και μέχρι την έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης.

15.Περιουσία (άρθρο 70)

Το σύνολο του ενεργητικού και παθητικού των εντασσομένων Φορέων περιέρχεται στον ΕΦΚΑ που είναι καθολικός τους διάδοχος. Δεν προβλέπεται ημερομηνία και ως εκ τούτου φρονούμε ότι η διάταξη αυτή ισχύει από της ενάρξεως ισχύος του Νόμου (άρθρο 122). Το ζήτημα αυτό θα πρέπει άμεσα να διευκρινιστεί ώστε να αποφευχθούν Πράξεις των εντασσομένων φορέων διαχείρισης περιουσίας που θα πάσχουν.

Μια επισήμανση: Καμία μέριμνα για την τεράστια απώλεια των αποθεματικών των ΦΚΑ από το PSI. Καμία μέριμνα για την κατάργηση των απαραδέκτων διατάξεων περί διαχείρισης (καταλήστευσης) των αποθεματικών των Ταμείων μέσω του Κοινού Κεφαλαίου στην Τράπεζα της Ελλάδος Είναι απαράδεκτο ακόμη και σήμερα, το ασφαλιστικό κεφάλαιο, που καταβλήθηκε σε μετρητά από τα Ταμεία στην Τράπεζα της Ελλάδος, να πρέπει να χάνει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους, όταν τα Ταμεία χρειάζονται μετρητά για να πληρώσουν της συντάξεις!

Τελειώνοντας, όσον και αν διαφωνώ σε καίρια ζητήματα, οφείλω να επισημάνω ότι επιτέλους η Πολιτεία ασχολήθηκε σοβαρά με το Πρόβλημα της Κοινωνικής Ασφάλισης και θα πρέπει τα εύσημα να αποδοθούν για την αρχική πρόθεση. Το κατά πόσον η ασφαλιστική μεταρρύθμιση θα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση θα φανεί τα επόμενα χρόνια

ΥΓ. Η φωτογραφία είναι από την επίσημη ιστοσελίδα κοινωνικής ασφάλισης των ΗΠΑ και έχει συμβολικό χαρακτήρα, καθόσον η ελπίδα της κοινωνικής ασφάλισης είναι στις γεννήσεις παιδιών. Σύμφωνα με τους ειδικούς το σημαντικότερο πρόβλημα της κοινωνικής ασφάλισης θα είναι τα επόμενα έτη το δημογραφικό!